استفاده از گالوانیزه در لوازم خانگی
علت استفاده از این ورق در ساخت لوازم خانگی چون فریزر، یخچال، کولر، کانالهای تهویه، لباس‌شویی، ظرف‌‌شویی و... جلوگیری از تخریب آهن در محیط‌های مرطوب و خورنده است. به کمک این جنس می‌توان عمر مواد و اجسام را بهبود بخشید.
کاربرد در صنعت برق و الکترونیک
از مهم‌ترین کاربرد ورق گالوانیزه در صنعت برق می‌توان به استفاده در سیم‌کشی‌ها و قطعات پوششی اشاره کرد. این مورد کمک می‌کند تا سیم‌ها و ارتباطات از رطوبت در امان بمانند و محیط سالم و امن باشد.
صنعت ساختمان و خودروسازی
3 دلیل مهم بهره بردن از ورق آهن گالوانیزه در صنعت ساختمان‌سازی، مقاومت در برابر زنگ زدن، ظاهر زیباتر نسبت به ورق سیاه و عدم نیاز به تعمیر و جایگزینی در طولانی‌مدت است اما این محصولات بیشترین کاربرد را برای ساخت ساندویچ پانل گالوانیزه دارند و یکی از معروف‌ترین ورق‌های فولادی در صنعت ساختمان به حساب می‌آیند. در بحث صنعت خودروسازی نیز دو عامل خوردگی و زنگ زدن از چالشی‌ترین گزینه‌های این صنعت محسوب می‌شد تا زمانی که استفاده از ورق‌های گالوانیزه رواج یافت. این ورق در خودروسازی برای تولید درب قطعات استفاده می‌شود.
کاربرد ورق آهن گالوانیزه در تجهیزات ترافیکی
به کار بردن ورق گالوانیزه محدود به موارد بالا نیست؛ در واقع این ورق‌ها پای خود را فراتر گذاشته و در بخش تجهیزات ترافیکی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. از این ورق‌های فولادی برای ساخت گاردریل‌های موجود در طرح‌های ترافیکی استفاده می‌شود.
کاربرد ورق آهن گالوانیزه در ساخت سیلوها
این ورق‌های فولادی به محصولات خوبی برای ساخت سیلوها در نگهداری و ذخیره مواد غذایی انسانی و حیوانی تبدیل شده‌اند اما دلیل استفاده از ورق‌های گالوانیزه برای ساخت سیلوها چیست؟ بله درست حدس زدید؛ از جمله دلایل استفاده از این محصولات در ساخت سیلو مواردی چون کاهش هزینه، زیاد شدن طول عمر سازه، آسان بودن تعمیر و جایگزینی، امکان ایجاد دوران برای کنترل دما و اضافه کردن سیستم‌‌های تهویه هوا، راحت بودن جداسازی کندوهای سیلو و همچنین نظافت راحت این ورق‌های فولادی است.
کاربرد ورق آهن گالوانیزه در ساخت گاردریل
همان طور که از نامش پیدا است این ورق برای ساخت گاردریل‌های جاده جهت افزایش امنیت جاده‌ها و کاهش خسارات ناشی از تصادفات استفاده می‌شود. ضخامت آن 0.7 تا 1 میلی‌متر است و کیفیت مناسب، سرعت بالا در اجرا و هزینه کم از مهم‌ترین ویژگی‌های این ورق بر شمرده می‌شود.
انواع ورق گالوانیزه براساس فرمینگ
حال به معرفی ورق گالوانیزه براساس شکل دادن ورق یا همان فرمینگ می‌پردازیم. دسته‌بندی ورق‌های گالوانیزه در این بخش به شرح زیر است:
عرشه فولادی
ورق‌های گالوانیزه با سطح عرشه فولادی از اجرای سریع و آسانی برخوردار هستند و به دلیل ویژگی‌هایی چون اجرای سریع، سبک و مقرون‌به‌صرفه بودن، کاربردهای گسترده‌ای پیدا کرده‌اند. ضخامت این محصولات بین 0. تا 1.25 میلی‌متر است.
ورق شیروانی
ورق‌های شیروانی که با ضخامتی بین 0.04 تا 0.6 میلی‌متر هستند، دارای اشکال متفاوتی چون ذوزنقه و سفال دارند. از این محصولات برای ساخت شیروانی منازل، سوله‌ها و واحدهای تولید استفاده می‌شود.
ورق رنگی گالوانیزه
ورق‌های رنگی در دو عرض 100 و 125 سانتی‌متری تولید می‌شوند و برای ساخت آن، ورق گالوانیزه پوشش پلیمری رنگی اهمیت بالایی داشته تا در برابر آسیب عوامل محیطی مقاوم باشند.
کرکره رول آف
این ورق با ورق کرکره معمولی متفاوت است و بیشتر برای مصارفی چون پوشش درب کارگاه‌های تولیدی و مغازه‌ها استفاده می‌شود. ضخامت این ورق‌ها بین 0.4 تا 1 میلی‌متر است و توانایی تحمل بار زیاد را ندارند.
ورق شادولاین
ورق شادولاین که زیرمجموعه‌ای از ورق شیروانی است، ضخامتی بین 0.3 تا 0.7 میلی‌متر دارد و برای ساخت سوله، خرپا و ساندویچ پانل گالوانیزه استفاده می‌شود. از مهم‌ترین مزیت این ورق می‌توان به مواردی چون مقاومت بالا در برابر رطوبت، فرم محکم، وزن سبک، ایمنی بالا و قیمت اقتصادی آن اشاره کرد.
کانالهای پیش‌ساخته
ورق‌های کانال پیش‌ساخته، برای ساخت کانالهای کولر و سیستم بسیار مناسب هستند زیرا این نوع ورق‌ها در تماس مداوم با هوا و رطوبت و افزایش سرعت اکسیداسیون و زنگ‌زدگی قرار دارند. به بیان دیگر آهن گالوانیزه در مجاورت آب و رطوبت فرسوده نشده و زنگ نمی‌زند؛ بنابراین جنسی کاملا مطمئن است.
انواع ورق گالوانیزه بر اساس نوع پوشش دسته‌بندی
در ادامه به سه روش کلی ساخت ورق‌های گالوانیزه می‌پردازیم؛ روشی به نام نورد گرم وجود دارد که پوشش‌های استفاده شده در این روش متفاوت است. این پوشش‌ها تاثیر بسیاری در قیمت ورق گالوانیزه دارد. موارد زیر به این موضوع اشاره دارند:
پوشش روی (Z): غوطه‌ور شدن ورق فولادی در حمام مذاب حاوی 99% عنصر روی
پوشش روی آهن (ZF): غوطه‌ور شدن ورق فولادی در حمام مذاب حاوی 90% عنصر روی و 8 تا 10 % آهن
پوشش روی آلومینیوم (ZA): غوطه‌ور شدن ورق فولادی در حمام مذاب حاوی 50% عنصر روی و 50% آلومینیوم
پوشش آلومینیوم روی (AZ): غوطه‌ور شدن ورق فولادی در حمام مذاب حاوی 55% آلومینیوم، 43.4% روی و 1.6% سیلیکون
پوشش آلومینیوم سیلیکون (AS): غوطه‌ور شدن ورق فولادی در حمام مذاب حاوی 92 تا 89% آلومینیوم و 8 تا 11% سیلیکون
فرایند تولید ورق‌های گالوانیزه
بعد از معرفی انواع ورق‌های گالوانیزه برای تولید این نوع ورق‌ها سه روش کلی وجود دارد که در ادامه به توضیح هر یک از آن‌ها می‌پردازیم.
غوطه‌وری گرم
ابتدا ورق‌های کویل به شکل برش‌خورده یا پیوسته برای انجام عمل گالوانیزاسیون آماده و وارد مرحله بعد یعنی پاک کردن چربی‌ها توسط محلول‌های سود می‌شوند. با پایان یافتن مرحله چربی‌شویی برای اطمینان بیشتر از پاکسازی سطح ورق، یک بار دیگر آن‌ها را شسته و وارد مرحله زنگ‌زدایی می‌کنند.
در بخش زنگ‌زدایی، ورق‌ها را در محلولی از اسیدکلریدریک غوطه‌ور می‌کنند تا زنگ‌زدگی‌های احتمالی از بین برود. بعد از آن، ورق مجدد برای شست‌وشو فرستاده می‌شود تا مواد زنگ‌زده پاک شوند. حال ورق برای عملیات گالوانیزه با استفاده از با مواد فلاکس، آماده است. در حقیقت مواد فلاکس، ترکیبی از کلرید روی و عناصر دیگر هستند تا فلز روی به خوبی بر سطح فولاد بچسبد.
روش الکتروگالوانیزاسیون
در روش الکتروگالوانیزاسیون از یک وان عنصر روی مذاب استفاده نمی‌شود، بلکه یک جریان الکتریکی به همراه محلول سولفات روی برای تولید ورق گالوانیزه اهمیت پیدا می‌کند. علاوه بر آن از پالاینده‌های دانه‌ای نیز در محلول‌ها استفاده شده تا پوشش نهایی ورق یکپارچه باشد.
دلیل تولید ورق‌های گالوانیزه به روش الکتروگالوانیزاسیون برای استفاده در صنعت خودروسازی و بدنه خودروها، برخورداری از ضخامت لایه محافظتی کمتر نسبت به غوطه‌وری گرم است چرا که این ویژگی رنگ‌آمیزی ورق را راحت‌تر می‌کند.
روش گالوانیزه‌سازی فابریک
این روش شبیه غوطه‌وری گرم است با این تفاوت که در ابتدا ورق‌ها را در یک ماده تمیزکننده می‌گذارند تا محصول برای عملیات گالوانیزه سریع‌تر آماده شود. در نهایت با ایجاد یک حالت رفت و برگشتی ورق را در یک استخر فلز روی مذاب قرار می‌دهند و ورق‌های گالوانیزه تولید می‌شود. لازم است بدانید که این ورق نسبت به غوطه‌وری گرم از یکپارچگی بالاتری برخوردار است.
انواع ورق گالوانیزه بر اساس روش تولید
همان طور که گفتیم استفاده از ورق های گالوانیزه بسیار رایج است به همین دلیل این محصولات فولادی را براساس 4 روش می‌توان تقسیم‌بندی کرد که در معرفی اول به انواع ورق گالوانیزه بر اساس روش تولید می‌پردازیم.
گالوانیزاسیون حرارتی
گالوانیزاسیون حرارتی از روش‌های قدیمی گالوانیزه کردن ورق‌ها به حساب می‌آ‌ید که در آن ورق فولادی را در حمامی از فلز روی مذاب غوطه‌ور می‌کنند؛ در ادامه این با چسبیدن این فلز روی ورق و ایجاد یک لایه ضخامتی، مقاومت ورق در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی افزایش می‌یابد. در نهایت با خارج کردن محصول از حمام مذاب فلز روی، اجازه می‌دهند تا محصول خشک شود.
الکتروگالوانیزه
استفاده از محلول روی سولفات یا سیانید به همراه برق، برای پوشش‌دهی ورق فولادی به روش الکتروگالوانیزه است. این روش نسبت به گالوانیزاسیون حرارتی سطحی صاف‌تر و همچنین ضخامت کمتری دارد و به همین دلیل محصولات ساخته شده با این روش بیشتر در صنعت خودروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
